Cam-drin plant ar-lein
Gall plant ddioddef cam-drin ar y rhyngrwyd drwy gemau ar-lein, gwefannau rhwydweithio cymdeithasol ac apiau megis Facebook, Instagram a Snapchat, y gallant eu cyrchu drwy ddyfeisiau megis cyfrifiaduron llechen, ffonau symudol a chonsolau gemau.
Er mwyn helpu i amddiffyn plant pan fyddant ar-lein, dilynwch y camau hyn:
- anogwch eich plentyn i siarad gyda chi am sut y mae’n defnyddio’r rhyngrwyd a dangos i chi beth mae’n ei wneud – gwnewch yn siŵr fod eich plentyn yn gwybod y gall ddod atoch am gyngor
- gwnewch gytundeb a gosodwch ffiniau ar gyfer defnydd eich plentyn o’r rhyngrwyd, megis pryd a lle gall ddefnyddio ei ddyfeisiau ac am faint o amser
- gwiriwch y graddiad oedran sy’n dod gyda gemau, apiau, ffilmiau a rhwydweithiau cymdeithasol er mwyn cadarnhau eu bod yn addas
- gosod rheolaeth rhieni ar eich rhwydwaith cartref a phob dyfais gan gynnwys ffonau symudol a chonsolau gemau
- gall gosodiadau diogel hefyd gael eu gosod ar wefannau megis Google, YouTube ac iPlayer
- ymgyfarwyddwch â’r swyddogaethau rhwystro ac riportio ar unrhyw wefannau gemau a gwnewch yn siŵr fod eich plentyn yn gwybod sut i’w defnyddio hefyd
- gwnewch yn siŵr fod eich plentyn yn ymwybodol o beryglon rhannu delweddau ar-lein a bod y ddau ohonoch yn gwybod sut i ddileu deunydd pe bai angen.
Gallwch hefyd gael cyngor am bethau megis gosod rheolaeth rhieni neu roi cyngor i’ch plentyn ar arfer cyfrinair da ar wefan Get Safe Online.
Delweddau rhywiol o blant a 'secstio'
Mae’n anghyfreithlon i unrhyw un fod ym meddiant, rhannu neu greu delweddau rhywiol neu fideos o bobl dan 18 oed.
O ran y gyfraith, mae hyn yn cynnwys lluniau neu fideos personol a wneir gan rai dan 18 oed a’u rhannu gyda’i gilydd (a elwir weithiau’n 'secstio').
Fodd bynnag, nid yw bob amser er budd y cyhoedd i erlyn yn yr achosion hyn. Byddwn yn penderfynu a ddylid gweithredu ai peidio yn dibynnu ar bethau fel tystiolaeth o gam-fanteisio neu feithrin perthynas amhriodol ar-lein.
Blacmel Rhywiol
‘Blacmel rhywiol’ yw’r term a ddefnyddir ar gyfer ‘cribddeiliaeth rywiol â chymhelliant ariannol’. Mae’n fath o flacmel ar-lein lle mae troseddwyr yn bygwth rhannu lluniau, fideos neu wybodaeth rywiol am eu dioddefwr. Mae pobl ifanc rhwng 15 a 17 oed mewn perygl arbennig o ddioddef blacmel rhywiol.
Dolenni defnyddiol
Gall yr elusennau, grwpiau a sefydliadau isod ddarparu gwybodaeth a chefnogaeth.
Y Ganolfan Cam-fanteisio ar Blant a'u Hamddiffyn Ar-lein (CEOP)
Asiantaeth heddlu genedlaethol ar gyfer mynd i’r afael â throseddwyr sy’n defnyddio’r rhyngrwyd i feithrin perthynas amhriodol a cham-drin plant.
Addysg Cam-fanteisio ar Blant a’u Hamddiffyn Ar-lein (CEOP)
Rhaglen addysg sy’n darparu hyfforddiant, adnoddau a gwybodaeth i blant a phobl ifanc (4 i 18 oed), eu teuluoedd a gweithwyr proffesiynol sy’n gweithio gyda nhw.
Get Safe Online
Cyngor diogelwch diduedd ac am ddim ar sut i gadw’n ddiogel ar-lein a diogelu eich dyfeisiau sy’n cysylltu â’r rhyngrwyd.
Riportio er mwyn Tynnu
Gall pobl ifanc dan 18 oed riportio delweddau a fideos rhywiol ohonynt eu hunain a’u cael wedi’u tynnu oddi ar y rhyngrwyd. Ni fydd hyn yn effeithio ar unrhyw ymchwiliad gan yr heddlu. Cynhelir y gwasanaeth hwn gan Childline.
NSPCC Share Aware
Cynorthwyo rhieni a phlant i gadw’n ddiogel ar-lein ac yn rhoi cychwynwyr sgwrs er mwyn cynorthwyo rhieni i drafod diogelwch ar-lein, yn ogystal â chyngor ynglŷn â beth i’w wneud os yw pethau’n mynd o’i le ar-lein. Mae hefyd yn cynnwys y fideos 'Lucy a’r Bachgen' ac 'Gwelais i dy ‘willy’ di ' ynglŷn â pheryglon rhannu gwybodaeth a lluniau personol ar-lein.