Cam-fanteisio'n rhywiol ar blant
Mae cam-fanteisio’n rhywiol ar blant yn cynnwys sefyllfaoedd, cyd-destunau neu berthynas lle rhoddir rhywbeth i berson dan 18 oed, megis bwyd, llety, cyffuriau, alcohol, sigaréts, cariad, anrhegion neu arian yn gyfnewid am gyflawni gweithgareddau rhywiol neu gael gweithgareddau rhywiol wedi’u cyflawni arnynt hwy. Gall hefyd gynnwys trais, gorfodaeth a brawychiad, gyda bygythiadau o niwed corfforol neu gywilydd.
Crëwyd y ffilm hon, am Kayleigh Haywood sy’n 15 oed, gan Heddlu Swydd Caerlŷr er mwyn rhybuddio plant ac oedolion am beryglon meithrin perthynas amhriodol a cham-fanteisio’n rhywiol.
Patrymau cyffredin
Ym mhob achos o gam-fanteisio’n rhywiol ar blant, mae’r person sy’n cam-fanteisio ar y plentyn neu’r person ifanc yn gallu creu’r teimlad o awdurdod drostynt mewn rhyw ffurf. Gallai hyn fod oherwydd ei oedran, rhyw, deallusrwydd, cryfder corfforol neu sefyllfa economaidd.
Gall cam-fanteisio’n rhywiol ar blant ddechrau drwy ddefnydd technoleg, heb iddynt sylweddoli hynny i ddechrau. Er enghraifft, efallai y caiff y person ifanc ei berswadio i bostio lluniau ar y rhyngrwyd neu drwy ffôn symudol heb daliad na mantais bersonol i gychwyn.
Mae trais, gorfodaeth a brawychiad yn gyffredin, gyda bregusrwydd penodol y plentyn neu’r person ifanc yn cael ei ddefnyddio yn ei erbyn. Gall hyn wneud i’r person ifanc deimlo fel nad oes ganddo ef neu hi ddewis ond parhau â’r berthynas.
Arwyddion rhybudd
Gall arwyddion bod plentyn neu berson ifanc yn cael perthynas gam-fanteisiol amrywio. Mae rhai enghreifftiau yn cynnwys:
- mynd ar goll o’u cartref neu o ofal
- anafiadau corfforol
- camddefnyddio cyffuriau neu alcohol
- bod yn rhan mewn troseddu
- heintiau a drosglwyddir yn rhywiol, beichiogrwydd neu erthyliadau yn digwydd dro ar ôl tro
- absennol o’r ysgol
- dirywiad mewn gwedd gorfforol
- tystiolaeth o fwlio rhywiol ar-lein
- tystiolaeth o fod yn agored i niwed ar wefannau rhwydweithio cymdeithasol
- pellter emosiynol oddi wrth aelodau’r teulu
- derbyn anrhegion o ffynonellau anhysbys
- recriwtio eraill i sefyllfaoedd cam-fanteisiol
- iechyd meddwl gwael
- hunan-niweidio
- meddwl am neu geisio cyflawni hunanladdiad
Os ydych chi’n amau bod person yn cam-fanteisio’n rhywiol ar blant, neu’n meddwl bod rhywun rydych chi’n ei adnabod wedi dioddef, neu y gallai fod yn ddioddefwr yn fuan, ewch i dudalen Sut i riportio achosion posibl o gam-drin plant neu ffoniwch ein rhif di-argyfwng, 101. Os oes gennych nam ar eich clyw neu’ch lleferydd, defnyddiwch ein gwasanaeth ffôn testun ar 18001 101.
Os oes rhywun mewn perygl o ddioddef niwed ar hyn o bryd, ffoniwch 999 ar unwaith. Os oes gennych nam ar eich clyw neu’ch lleferydd, defnyddiwch ein gwasanaeth ffôn testun 18000 neu tecstiwch ni ar 999 os ydych wedi cofrestru ymlaen llaw gyda’r gwasanaeth SMSbrys.
Beth ydym ni’n ei wneud ynglŷn â phroblem cam-fanteisio’n rhywiol ar blant
Rydym wedi ymrwymo i fynd i’r afael â’r mater hwn ac amlygu mai cyfrifoldeb pawb yw diogelu ac amddiffyn plant.
Mae ein Tîm Onyx yn casglu cudd-wybodaeth am gamfanteisio’n rhywiol ar blant, fel y gallwn atal troseddau pellach, diogelu dioddefwyr ac ymlid troseddwyr.
Os oes gennych unrhyw gwestiynau ynglŷn â chamfanteisio’n rhywiol ar blant, neu os ydych am gael cymorth neu gefnogaeth, ebostiwch Tîm Onyx neu ffoniwch 101 er mwyn siarad â swyddog. Os ydych angen cymorth mewn argyfwng ffoniwch 999 bob amser.
Gydag asiantaethau partner rydym wedi lansio Ymgyrch Net Safe, ymgyrch Cymru gyfan sy’n targedu pobl sy’n creu, gwylio a rhannu delweddau rhywiol anweddus o bobl ifanc dan 18 oed ar-lein.
Dolenni defnyddiol
Barnardo's
Elusen genedlaethol sy’n cynorthwyo plant mewn tlodi, yn cefnogi gofalwyr ifanc ac yn cynorthwyo teuluoedd sydd am faethu neu fabwysiadu.
Canolfan Cam-fanteisio ar Blant a'u Hamddiffyn Ar-lein (CEOP)
Cyngor yr Asiantaeth Troseddu Cenedlaethol i rieni, plant a phobl ifanc ar gadw'n ddiogel rhag cam-drin rhywiol a pherthynas amhriodol ar-lein.
Y Gymdeithas Genedlaethol er Atal Creulondeb i Blant (NSPCC)
Elusen plant genedlaethol, sy’n atal cam-drin ac yn cynorthwyo’r rheini yr effeithir arnynt i adfer.
Rhieni yn Erbyn Cam-fanteisio ar Blant (PACE)
Y brif elusen genedlaethol sy’n gweithio gyda rhieni a gofalwyr plant y cam-fanteisir arnynt yn rhywiol.
ECPAT UK
Sefydliad y DU sy’n ymgyrchu yn erbyn masnachu plant a cham-fanteisio ar blant.
Fearless
Gwasanaeth sy’n caniatáu i chi rannu gwybodaeth am drosedd yn gwbl ddienw.
Ymgyrch Enough
Ymgyrch genedlaethol i fynd i’r afael â thrais yn erbyn menywod a merched.
Dolenni lleol
Gwasanaethau cymdeithasol awdurdod lleol
Ynys Môn
Swyddogion ar ddyletswydd: 01248 752722 neu 01248 752733 rhwng 8.45am a 5.00pm.
Neu gallwch siarad â gweithiwr cymdeithasol ar 01248 353551 y tu allan i oriau swyddfa.
Gwynedd
Cysylltwch â’r Gwasanaeth Plant a Theuluoedd os ydych chi neu’ch teulu angen cefnogaeth, cyngor neu gymorth.
Yn ystod oriau swyddfa: 01758 704455 (Dydd Llun hyd Ddydd Gwener, 9.00am i 5.00pm)
Tu allan i oriau swyddfa: 01248 353551
Conwy
Yn ystod oriau swyddfa: 01492 575111 (Dydd Llun hyd Ddydd Gwener, 9.00am i 5.00pm)
Tu allan i oriau swyddfa: 01492 515777
Sir Ddinbych
Yn ystod oriau swyddfa: 01824 712200 (Dydd Llun hyd Ddydd Iau, 8.30am i 5.00pm; Dydd Gwener, 8.30am i 4.30pm)
Tu allan i oriau swyddfa: 0845 053 3116
Sir y Fflint
Gwasanaethau Cymdeithasol Plant: 01352 701000
Tu allan i oriau swyddfa: 0845 053 3116
Wrecsam
Yn ystod oriau swyddfa: 01978 292039
Tu allan i oriau swyddfa: 0845 053 3116