Sut rydyn ni’n casglu tystiolaeth ar ôl trais neu ymosodiad rhywiol sy'n ymwneud â sbeicio
Os ydych chi’n credu bod trais neu ymosodiad rhywiol wedi digwydd, ewch i’ch canolfan atgyfeirio ymosodiadau rhywiol (SARC) agosaf i gael cymorth a gofal arbenigol.
Gallwch gael prawf meddygol fforensig mewn SARC. Gallwn ni eich cyfeirio at SARC neu fe allwch chi gyfeirio eich hun heb ein cynnwys ni o gwbl.
Dod o hyd i’ch SARC agosaf:
Mae rhai SARCs mewn ysbytai, tra bo eraill yn annibynnol. Mae enwau gwahanol arnyn nhw mewn gwahanol leoliadau.
Byddwch yn cael cefnogaeth drwy gydol y broses o gael archwiliad meddygol. Nyrs neu feddyg fydd yn cynnal yr archwiliad. Maen nhw wedi cael hyfforddiant arbennig i wneud hyn mor sensitif â phosibl. Gallwch ofyn am gael gweld nyrs neu feddyg gwrywaidd neu fenywaidd. Byddant yn gofyn am eich hanes meddygol ac yn egluro beth yn union fydd yn digwydd.
Byddan nhw’n:
- gwneud yn siŵr eich bod yn ddiogel ac yn iach
- cofnodi unrhyw anafiadau
- cymryd samplau (er enghraifft gan ddefnyddio swabiau) a allai helpu â’r ymchwiliad
Siaradwch â nhw os ydych chi am roi tystiolaeth ond ddim am ei rhannu â’r heddlu eto.
Os oes modd, ceisiwch osgoi:
- bwyta neu yfed
- ysmygu
- ymolchi
- brwsio eich dannedd
- mynd i’r toiled
- newid eich dillad
- glanhau neu dacluso’r lle y digwyddodd
Pethau y dylech chi eu gwneud
- Cadw pobl eraill ac anifeiliaid anwes draw o’r lle y digwyddodd.
- Cadwch bethau fel condomau, neu unrhyw damponau, padiau misglwyf neu hancesi papur rydych chi wedi’u defnyddio; rhowch nhw mewn bag plastig glân.
- Os ydych chi angen mynd i’r toiled, casglwch unrhyw wrin mewn cynhwysydd glân.
- Os ydych chi’n penderfynu newid eich dillad, safwch ar rywbeth fel papur newydd neu dywel i ddal unrhyw beth a allai ddisgyn ohonynt, er enghraifft blewyn gwallt y troseddwr; yna rhowch nhw yn syth mewn bag papur.
Peidiwch â phoeni os ydych chi wedi gwneud unrhyw un o'r pethau hyn yn barod neu os ydy hi’n rhy hwyr i wneud unrhyw un ohonynt. Dydy hynny ddim yn golygu ei bod hi’n rhy hwyr i gasglu tystiolaeth fforensig.
Pecynnau tystiolaeth gynnar
Os ydych chi’n riportio trais neu ymosodiad rhywiol sy'n ymwneud â sbeicio i ni efallai y byddwn yn cynnig pecyn tystiolaeth gynnar i chi gasglu tystiolaeth fforensig cyn i chi fynd am archwiliad meddygol fforensig (os ydych chi’n penderfynu cael un).
Mae hyn yn golygu ein bod yn gallu casglu tystiolaeth a allai gael ei cholli fel arall, fel sampl wrin os ydych chi angen mynd i’r toiled.