Pobl ifanc yn cael eu rhybuddio am beryglon secstio

Mae pobl ifanc yn cael eu hannog i feddwl ddwywaith cyn anfon lluniau o’u hunain yn noeth i eraill.

Daw’r cyngor fel rhan o ymgyrch codi ymwybyddiaeth sy’n cael ei gyflwyno gan Swyddogion Heddlu Ysgolion Heddlu Gogledd Cymru yn dilyn cynnydd yn y nifer o ddigwyddiadau  yr adroddwyd amdanynt mewn ysgolion.

Mae ‘secstio’ yn derm a ddefnyddir ar gyfer anfon neu dderbyn delweddau neu fideos rhywiol, noeth neu led-noeth y gall person ifanc eu cymryd eu hunain (hunlun), neu gan eraill.

Ers mis Medi, mae Swyddogion Heddlu Ysgolion wedi delio â 28 digwyddiad o secstio yn ymwneud â phobl ifanc.

Mae swyddogion yn cyflwyno gwersi ar y pwnc mewn ysgolion uwchradd ledled y rhanbarth mewn ymgais i helpu i godi ymwybyddiaeth ac mae’r ymgyrch a’r negeseuon, sy’n anelu at bobl ifanc ac oedolion, yn cael eu cyhoeddi ar gyfrifon cyfryngau cymdeithasol yr heddlu. Mae deunydd printiedig hefyd wedi’i gynhyrchu a fydd yn cael ei arddangos mewn ysgolion a cholegau.

Meddai Mannon Williams, Rheolwr Gwasanaethau Ysgolion Heddlu Gogledd Cymru: “Rydym yn gwybod fod secstio ymysg rhai dan 18 oed yn fater sydd ar gynnydd yn genedlaethol, nid yn unig yma yng ngogledd Cymru.

“Fodd bynnag , mae’r nifer cynyddol o adroddiadau wedi tynnu sylw at pam ei bod yn bwysig addysgu pobl ifanc am ganlyniadau posib secstio ac annog rhieni a gofalwyr i gael sgyrsiau agored a gonest â’u plant am y mater.

“Ers mis Medi, mae Swyddogion Heddlu Ysgolion wedi cyflwyno 159 o wersi ‘Pictiwr Peryg’ i ddisgyblion ysgolion uwchradd ar draws y rhanbarth – gan gyrraedd 4,006 o ddisgyblion a 221 o oedolion. Dyma’r wers gyda’r galw mwyaf amdani hyd yn hyn y tymor hwn.

“Mae technoleg wedi datblygu ac ar gael fwyfwy, dyna pam mae’r ymgyrch hon mor bwysig. Drwy addysgu pobl ifanc am y gyfraith sy’n ymwneud â secstio a chanlyniadau posibl anfon y mathau hyn o ddelweddau, gallwn eu helpu i osgoi gwneud penderfyniad y byddant yn difaru yn ddiweddarach.

“Mae unrhyw un sy’n cymryd, yn anfon, yn rhannu, neu sydd â delwedd noeth o rywun o dan 18 oed yn torri’r gyfraith. Nid ydym eisiau troi pobl ifanc yn droseddwyr lle nad yw’n briodol, a gobeithiwn drwy addysgu pobl ifanc am secstio y gallwn osgoi hyn yn gyfan gwbl.

“Mae diogelu yn flaenllaw ym mhopeth yr ydym yn ei wneud gyda phlant a phobl ifanc ac rydym am ailgadarnhau i bobl ifanc a rhieni/gofalwyr ein bod yma i helpu pan fyddant ein hangen.”

Gall defnyddwyr y cyfryngau cymdeithasol ddilyn yr ymgyrch drwy’r hashnod #MeddyliwchCynGyrru

Cyngor ar gyfer pobl ifanc:

• Pan fyddwch dan 18 oed, mae’n erbyn y gyfraith i unrhyw un dynnu neu gael llun rhywiol ohonoch. Hyd yn oed os mai hunlun ydyw
• Unwaith y byddwch yn anfon delwedd byddwch yn colli rheolaeth llwyr dros yr hyn sy’n digwydd iddo
• Efallai bod chi’n teimlo bod pawb yn cymryd ac yn anfon lluniau noeth a chi yw’r unig un sydd ddim. Nid yw hynny’n wir. Hyd yn oed os yw pobl yn siarad amdano ac yn dweud eu bod wedi’i wneud nid yw hynny’n wir bob amser. Peidiwch byth â theimlo dan bwysau i wneud unrhyw beth nad ydych chi eisiau ei wneud, gan gynnwys secstio rhywun
• Os ydych yn 16 oed ac yn tynnu llun ohonoch eich hun yn eich dillad isaf i rywun, rydych yn torri’r gyfraith. Byddai’r person y byddwch yn ei anfon ato yn torri’r gyfraith gan fod ganddo lun o rywun dan 18 oed yn ei ddillad isaf
• Os ydyn nhw’n anfon y llun at eu ffrindiau, mae’r ffrindiau hefyd wedi torri’r gyfraith gan fod ganddyn nhw nawr gopi o’r ddelwedd. Gallwch weld sut y gall hyn fynd allan o reolaeth
• Mae’n anghyfreithlon ond bydd yr heddlu’n eich helpu a’ch diogelu yn y lle cyntaf os ydych yn ymwneud â secstio. Os byddwch chi’n anfon delwedd ac mae popeth yn mynd o’i le siaradwch ag oedolyn yr ydych chi’n ymddiried ynddo ar unwaith

Cyngor i rieni/gofalwyr sy’n poeni am eu plant yn secstio:

• Siaradwch â phlant ifanc am secstio, y gyfraith a’r peryglon posibl, ond cofiwch – mae pob plentyn yn wahanol, felly dylai eich ymagwedd fod yn seiliedig ar eu cymeriad a’ch perthynas â nhw
• Atgoffwch nhw ei bod hi’n anghyfreithlon cymryd, anfon neu dderbyn ‘sects’ gan unrhyw un dan 18 oed, gan gynnwys hunluniau
• Nid yw person ifanc yn ei wneud, hyd yn oed os dyna’r hyn maent yn ei ddweud wrth eu ffrindiau
• Eglurwch iddynt am bwysigrwydd ymddiriedaeth a chydsyniad mewn perthynas iach. Dywedwch wrthyn nhw nad yw’n iawn i rywun wneud iddyn nhw deimlo’n anghyfforddus, rhoi pwysau arnyn nhw i wneud pethau maent yn anhapus yn eu cylch. Rhowch wybod iddynt y gallant siarad â chi os bydd hyn yn digwydd
• Gofynnwch iddynt a fydden nhw eisiau dangos rhywbeth preifat i’r byd. Siaradwch am y rheol Nain – a fyddwch chi eisiau i’ch Nain weld y ddelwedd rydych yn ei rhannu?
• Os yw plant yn anfon delweddau at bobl y maent yn ymddiried ynddynt, efallai na fyddant yn meddwl bod llawer o risg. Defnyddiwch enghreifftiau o adegau pan fydd ffrindiau neu bartneriaid wedi ffraeo a beth allai ddigwydd i’r delweddau os bydd hyn yn digwydd
• Gwnewch yn siŵr eu bod yn gwybod eich bod bob amser yno i roi cefnogaeth os ydynt yn teimlo dan bwysau gan unrhyw un
• Eglurwch y gallant ddod atoch os bydd rhywun yn gofyn iddynt anfon llun noeth neu os ydynt yn derbyn neges anweddus

 Os mae hyn wedi digwydd:

• Peidiwch â chynhyrfu a chefnogwch eich plentyn
• Cymerwch y ddyfais, peidiwch â chymryd llun sgrin a pheidiwch â’i yrru ymlaen at neb
• Siaradwch ag ysgol eich plentyn, mae ganddynt y pŵer i helpu. Byddant yn pasio’r wybodaeth at yr arweinydd diogelu dynodedig ac o’r fan honno byddant yn penderfynu a ydynt am ei riportio fel trosedd a byddant yn gallu cynnig cymorth a chyngor.
• Cofiwch, mae’n anghyfreithlon, ond bydd yr heddlu bob amser yn helpu pobl ifanc ac yn eu diogelu yn y lle cyntaf

Ble a sut i gael cymorth:

• Gall rhieni a gwarchodwyr gael gwybodaeth, hefo dolenni a chymorth gan:

Parent Zone | At the heart of digital family life

Keeping children safe online | NSPCC

• Gall pobl ifanc gael mwy o wybodaeth a chyngor drwy ymweld â:

 Sexting resources - UK Safer Internet Centre